Een tamelijk veel voorkomende bijwerking van statines (cholesterolverlagers) is spierpijn. Voor een deel wordt dit in de hand gewerkt doordat statines het co-enzym Q10 gehalte verlagen.

Als men door suppletie het gehalte van deze voedingsstof weer aanvult kunnen de klachten verminderen. Het beperkte succes van extra CoQ10, als niet met de medicatie wordt gestopt, wijst erop dat statines ook op andere wijze spierafbraak in de hand kunnen werken. Omdat cholesterol ook nodig is voor de lichaamseigen aanmaak van vitamine D onder invloed van zonlicht en deze vitamine ook nodig is voor sterke spieren is er onderzoek verricht naar een mogelijke wisselwerking met statines.
Op welke wijze is niet helemaal duidelijk maar in tegenstelling tot wat je zou verwachten verlagen statines het vitamine D gehalte niet maar lijken deze medicijnen het gehalte van de vitamine juist te verhogen. Toch blijkt extra vitamine D goed te kunnen helpen tegen spierpijn door statines. In het joods ziekenhuis van Cincinnati (VS) werd het vitamine D-gehalte van 621 mensen die statines kregen gemeten. 128 van hen hadden last van spierpijn. Zij hadden gemiddeld lagere vitamine D-gehaltes dan de andere statinegebruikers. Bij 82 van deze 128 patiënten werd een vitamine D tekort vastgesteld. Zij kregen 50000ie vitamine D per week. In 92% van de gevallen verdween hierdoor de spierpijn.
Transl Res. 2009 Jan;153(1):11-6.

De Spaanse wetenschappers schatten dat bijna 5% van de bevolking last heeft van fibromyalgie. Anderen noemen percentages van 1%-2%. Probleem is dat fibromyalgie lastig is te diagnosticeren. De auteurs menen te hebben ontdekt dat een laag AMPK gehalte een meetbaar en te beïnvloeden aspect van deze ziekte is. AMPK is een cruciaal enzym voor de energievoorziening van de cellen. Het gehalte wordt door een aantal factoren beïnvloed zoals lichaamsbeweging, de hoeveelheid vetweefsel ( hierbij spelen adiponectine en leptine een rol) en door bepaalde voedingsstoffen en kruiden zoals carnitine, co-enzym Q10, geelwortel en rhodeola. De onderzoekers richtten hun aandacht op co-enzym Q10 omdat uit enkele studies was gebleken dat mensen met fibromyalgie een laag gehalte hiervan in hun bloed hebben.

In de eerste studie uit 2012 deden 20 vrouwen met fibromyalgie mee waarvan de helft 3 x daags 100 mg co-enzym Q10 (softgels) per dag kreeg. Zij werden vergeleken met 15 gezonde vrouwen van ongeveer dezelfde leeftijd. Vooraf en na afloop werd d.m.v. bloedonderzoek de antioxidantstatus, waaronder het co-enzym Q10 gehalte, bepaald. Deze was bij aanvang veel slechter bij de patiënten. Ook werd de fibromyalgiesymptoomscore (FIQ) bepaald en de ernst van de hoofdpijnklachten (HIT-6)

Zoals uit de tabel valt op te maken normaliseerde de co-enzym Q10 de antioxidantstatus en het co-enzym Q10 gehalte en waren na de 3 maanden gebruik van de 300 mg Q10 per dag de symptomen behoorlijk verminderd.

Een jaar later volgende een tweede studie. Een gerandomiseerd dubbelblind onderzoek waar 20 vrouwen met fibromyalgie aan deelnamen. Zij kregen weer 300 mg co-enzym Q10 per dag maar nu duurde de studie slechts 40 dagen. Er werden andere, gedetailleerdere, metingen gedaan.

De symptomen verminderden met ongeveer de helft in de Q10 groep. Pijn en vermoeidheid verminderden het sterkst.

Belangrijk was ook de veranderingen in de gen-expressie van enzymen die gevonden werden. Zoals u mogelijk in onderstaande tabel kunt zien waren bij aanvang de gehaltes van antioxidantenzymen (SOD) lager bij de fibromyalgiepatiënten, de ontstekingsfactoren hoger (IL-6, IL-8, TNF alfa) en was de AMPK expressie veel lager alsmede PGC1-alfa, een co-factor in de genexpressie van het energiemetabolisme.  Dit alles was na de suppletie met Q10 genormaliseerd.

De Spaanse onderzoekers menen niet alleen te hebben aangetoond dat co-enzym q10 fibromyalgiepatiënten kan helpen maar menen ook belangrijke ontdekkingen te hebben gedaan over de aard van deze aandoening.

Serum coenzyme Q10 levels and oxidative status in patients with fibromyalgia syndromeBozkurt, M., Oktayoglu, P., Em, S., (…), Karatoprak, S., Nas, K. Year 2014 Journal of Musculoskeletal Pain 22 (1), pp. 27-32
Can Coenzyme Q10 Improve Clinical and Molecular Parameters in Fibromyalgia? Mario D. Cordero, Elísabet Alcocer-Gómez, Manuel de Miguel, Ognjen Culic, Angel M. Carrión, José Miguel Alvarez-Suarez, Pedro Bullón, Maurizio Battino, Ana Fernández-Rodríguez, and José Antonio Sánchez-Alcazar. Antioxidants & Redox Signaling. October 20, 2013, 19(12): 1356-1361. doi:10.1089/ars.2013.5260.
Oxidative Stress Correlates with Headache Symptoms in Fibromyalgia: Coenzyme Q10 Effect on Clinical Improvement. Plos One Published: April 19, 2012DOI: 10.1371/journal.pone.0035677